Co robić, aby zapobiec efektowi jo-jo?

Czy można schudnąć szybko i bez efektu jo-jo? 

Słowo „dieta” nie powinno kojarzyć się tylko z odchudzaniem, rezygnacją z ulubionych potraw, głodówką czy rygorem. Każdy z nas ma przecież „jakąś” dietę. Najprościej zapamiętać, że dieta = styl życia. Wiele osób modyfikuje swój styl życia, aby pozbyć się zbędnych kilogramów. Niestety zbyt szybkie odchudzanie wiąże się z ponownym przyrostem masy ciała. Warto również pamiętać, że szybka utrata masy ciała nie musi być zdrowa. Zamiast stosować modne, sezonowe diety czy preparaty na odchudzanie, lepiej na trwałe wyeliminować błędy żywieniowe i cieszyć się zgrabną sylwetką. Osoby mające problem z redukcją masy ciała mogą skorzystać ze wsparcia dietetyka, który przygotuje im plan żywienia zgodny z ich indywidualnymi wymaganiami.

Ile kilogramów możemy bezpiecznie stracić w ciągu tygodnia? 

Powolna redukcja masy ciała od 0,5 do 1 kg tygodniowo (2-4kg miesięcznie) daje najtrwalsze efekty i nie naraża nas na powikłania zdrowotne. Można uznać, że jest to rozsądny ubytek masy ciała, który chroni przed efektem jo-jo i zapewnia dobre samopoczucie.
Oszacowanie masy ciała jest jednym z najczęściej używanych wskaźników oceny stanu odżywienia człowieka, jednak monitorowanie samej masy ciała nie wystarczy. Więcej o kondycji naszego organizmu dowiadujemy się dzięki analizie składu ciała z wykorzystanie  bioimpedancji elektrycznej (BIA- Bioelectrical Impedance Analysis). Jest to bezinwazyjne, bezbolesne i bezpieczne badanie, które może przeprowadzić w swoim gabinecie np. dietetyk. Dzięki wykonaniu analizy składu ciała poznajemy zawartość tkanki tłuszczowej, tkanki mięśniowej, wody i kości w naszym organizmie. Badanie to jest przeznaczone zarówno dla osób dbających o swoje zdrowie, osób będących na diecie oraz osób ze schorzeniami dietozależnymi. Bez wątpienia stanowi przydatne narzędzie w opracowaniu indywidualnego planu żywienia i monitorowaniu kierunku ubytku masy ciała.

Jakie produkty spożywcze są zdrowe i jednocześnie pomagają w odchudzaniu? 

Stosowanie przez dłuższy czas diety ubogoenergetycznej (bogatej w błonnik, z ograniczeniem tłuszczu i cukrów prostych) daje znakomite rezultaty w redukcji masy ciała. Istotny jest dobór jakościowy i ilościowy produktów wchodzących w skład jadłospisu. Różnorodność spożywania produktów, w tym unikanie słodyczy, alkoholu, produktów o wysokim stopniu przetworzenia (dań gotowych),  odpowiednie nawodnienie organizmu oraz dbanie o aktywność fizyczną jest kluczem do sukcesu. Nie bez znaczenie pozostaje również sposób przygotowania posiłków. Potrawy powinny być gotowane w małej ilości wody lub na parze, duszone bez dodatku tłuszczu lub pieczone w folii, pergaminie, na ruszcie. Czerwone mięso poleca się zastąpić mięsem drobiowym i rybami. Tłuszcz (np. oliwa z oliwek, olej rzepakowy) powinien być spożywany w ograniczonych ilościach, najlepiej jako dodatek do potraw w postaci surowej. Pieczywo pszenne zaleca się zastąpić pieczywem razowym, bez dodatku miodu i karmelu. Soli mineralnych, witamin oraz błonnika pokarmowego powinny dostarczać m.in. produkty zbożowe z grubego przemiału, do których należą kasza gryczana, otręby zbożowe i ciemne pieczywo. Oprócz tego zachęca się do spożywania kilku porcji warzyw i owoców dziennie (szczególnie w postaci surowej bądź gotowanej) oraz pełnowartościowego białka (w postaci np. chudego mleka, twarogu, jogurtów i kefirów naturalnych). Należy pamiętać, że odpowiednia dieta bywa często podstawą leczenia wielu chorób i dolegliwości.

Czy dieta cud w ogóle istnieje? Dlaczego tyjemy mimo diety?

Tyjemy mimo diety, ponieważ może być nieodpowiednio dostosowana do naszego stylu życia. Każdy z nas ma inne zapotrzebowanie na energię i składniki odżywcze, co jest uzależnione m.in. od płci, wieku, masy ciała, stanu zdrowia, aktywności fizycznej i zawodowej. Wobec powyższego nie ma jednej uniwersalnej diety, którą można nazwać „dietą cud”. Szybka utrata masy ciała polega nie na tyle spalaniu nagromadzonych zapasów tkanki tłuszczowej, ale na odwodnieniu organizmu i często utracie masy mięśniowej. Powolny ubytek masy ciała chroni nas przed takim procesem. Bezkrytyczne stosowanie niektórych diet może stać się przyczyną m.in. niedożywienia, zaburzeń rytmu serca czy zaburzeń metabolicznych. Niebezpieczne są zarówno głodówki jak i diety jednostronne (składające się tylko z jednego produktu np. kapusty, pomidorów czy kaszy). Takie diety mogą wyrządzić więcej szkód niż korzyści. W zgubieniu nadprogramowych kilogramów i zmianie nawyków żywieniowych niezwykle istotna jest silna wola. Wielokrotne, niekonsekwentne próby odchudzania mogą prowadzić do odmiennych efektów niż oczekiwaliśmy. Nie należy rezygnować, za to warto uzbroić się w cierpliwość. Po uzyskaniu wymarzonej masy ciała nie możemy wracać do starych nawyków żywieniowych i zaprzestać podejmowania się aktywności fizycznej. Zaniechanie prozdrowotnych nawyków może wiązać się z ponownym przytyciem.

dietetyk
mgr Patrycja Sankowska

fot. www.freedigitalphotos.net